Φαντάζεστε την Αγία Πετρούπολη χωρίς ένα μνημείο για τον Ντοστογιέφσκι ή το Παρίσι χωρίς ενδείξεις ότι εκεί έζησαν και έγραψαν ο Προυστ, ο Ουγκό, ο Μπαλζάκ; Το Δουβλίνο χωρίς αναφορές στον Τζόις και τον Ουάιλντ; Και το Λονδίνο; Θα μπορούσαν οι Άγγλοι να παραγνωρίσουν το γεγονός ότι εκεί έζησε και δημιούργησε ο Ντίκενς;
Για τη Λευκωσία, τι να πούμε; Εντάξει, δεν έχουμε συγγραφείς της βαρύτητας ενός Ντοστογιέφσκι, ενός Προυστ, ενός Ντίκενς. Αλλά, τηρουμένων των αναλογιών, έχουμε κι εμείς τους δικούς μας σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους που γεννήθηκαν ή έζησαν στη Λευκωσία. Ωστόσο, δεν υπάρχει πουθενά ένα μνημείο, μια προτομή, ενδείξεις, πινακίδες (πλην ελάχιστων εξαιρέσεων) ότι κάποτε έζησε εδώ κι έγραψε ο Μόντης, ο Γιώργος και ο Θοδόσης Πιερίδης, ο Κρανιδιώτης, ο Χρυσάνθης, ο Ν. Νικολαΐδης, ο Λιπέρτης ή ο πρόσφατα αποβιώσας Γ. Κατσούρης, για να αναφέρουμε μόνο μερικούς.
Το χαρακτήρα μιας πόλης δεν το διαμορφώνουν μόνο τα κτήριά της (εδώ τα διατηρητέα κατεδαφίζονται εν μία νυκτί), τα αρχαιολογικά μνημεία (δυστυχώς στη θέση τους ανεγείρονται «μοντέρνες» πολυκατοικίες), οι ανοιχτοί της χώροι (λίγα τα πάρκα, δυσεύρετες πλατείες). Η φυσιογνωμία της είναι και οι άνθρωποί της. Και σημαντικό της κεφάλαιο είναι οι πνευματικοί άνθρωποι, συγγραφείς και καλλιτέχνες. Τα μνημεία που πιστοποιούν την παρουσία και το έργο τους είναι τρανές αποδείξεις μιας πόλης που δεν είναι μόνο βιτρίνα, εμπορικά καταστήματα, πεζοδρόμια, τσιμέντο. Μιας πόλης που παράγει και πνευματικά. Αυτή είναι βασική μέριμνα για όλες τις πόλεις της Ευρώπης, όχι για μας εδώ. Και αυτό δε γίνεται μόνο για τουριστικούς λόγους ή γιατί πρέπει να τιμήσουμε τους δημιουργούς ή επειδή νιώθουμε περηφάνια που υπήρξαν συμπολίτες μας, αλλά, κυρίως, γιατί πρέπει να αποτελούν παράδειγμα και να είναι πηγή έμπνευσης για τους νεώτερους.
Ποιος θα έπρεπε να αναλάβει πρωτοβουλία για το έργο αυτό; Κυρίως ο Δήμος Λευκωσίας, η πολιτεία, το Υπ. Παιδείας κατά κύριο λόγο. Ευθύνη έχουν, βέβαια, και οι πνευματικοί φορείς. Είναι ένα έργο που θα μπορούσε να αλλάξει την όψη της πόλης, να τής δώσει μιαν άλλη διάσταση.
Στην Ιρλανδία ο οργανισμός τουρισμού (ο αντίστοιχος δικός μας Κ.Ο.Τ.) πρόσφατα κατάρτισε πρόγραμμα περιηγήσεων που διαρκούν πέντε μέρες (600 χιλιόμετρα) από το Μπέλφαστ στο Δουβλίνο και το οποίο περιλαμβάνει επισκέψεις σε μνημεία, μουσεία, λόφους, τοπία, δρόμους και στενοσόκακα που επηρέασαν συγγραφείς όπως ο Τζόις, ο Ουάιλντ, ο Σουίφτ, ο Χίνι, ο Μπέκετ, ο Σο, ο Μακόρτ και ο Γιέιτς.
Στο Λονδίνο ετοιμάζονται να γιορτάσουν με πολλές εκδηλώσεις τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Ντίκενς. Βέβαια, θα ανεγείρουν και νέα μνημεία. Στην πόλη υπάρχει το Μουσείο του και πινακίδες που σηματοδοτούν τη ζωή και το έργο του. Μάλιστα μπορεί κανείς να προμηθευτεί και τον ειδικό «χάρτη Ντίκενς» για να εντοπίσει περιοχές, δρόμους και κτήρια, που σχετίζονται με τα μυθιστορήματά του.
Αλλά και στην Αγία Πετρούπολη υπάρχει το Μουσείο του Ντοστογιέφσκι, μνημεία και πινακίδες για τα σπίτια που έζησε ή και αναφορές σε τοποθεσίες όπου έδρασαν οι ήρωές του, όπως ο Ρασκόλνικοφ στο Έγκλημα και Τιμωρία. Κυκλοφορεί, επίσης, οδηγός περιήγησης εξειδικευμένος για τη ζωή και το έργο του μεγάλου συγγραφέα. Αλλά και το Παρίσι, βρίθει από μνημεία, πινακίδες, μουσεία, εστιατόρια και καφετέριες που συνδέονται με μεγάλους λογοτέχνες. Ενδεικτικά, στο ξενοδοχείο St Germain des Pres διέμενε ο Χένρι Τζέιμς, στην καφετέρια Les Deux Magots σύχναζαν ο Χέμινγουέι, ο Μπρετόν και ο Καμύ και στο Café De Flore η Σιμόν ντε Μποβουάρ, ο Σαρτρ, ο Λόρενς Ντάρελ και ο Τρούμαν Καπότε.
Ναι, η πόλη μας θα ήταν πιο ωραία, αν οι δρόμοι της, τα κτήριά της, οι ανύπαρκτες πλατείες έφεραν παρόμοιες αναφορές για τους πνευματικούς της ανθρώπους. Θα ήταν σημεία αναφοράς. Και στο κάτω κάτω τους το χρωστάμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου