«Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν μια βιβλιοθήκη», είπε κάποτε ο Χ. Μπόρχες. Συνήθιζε, όπου και να πήγαινε, να μεταφέρει μαζί του μια τσάντα βιβλία. Συχνά την ξεχνούσε στην καφετέρια ή σ’ ένα μπαρ. Κι έτσι, τα βιβλία «απελευθερώνονταν», ήταν διαθέσιμα σ’ όποιον ήθελε να τα πάρει και να τα διαβάσει.
Στην Αργεντινή λειτουργεί το Κίνημα για Δωρεάν Βιβλία. Αυτό είναι ένας από τους λόγους που η UNESCO ανακήρυξε το Μπουένος Άιρες Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου για το 2011.
Συνήθως, τα βιβλία αφήνονται σε παγκάκια στις πλατείες, σε σταθμούς τρένων, στα λεωφορεία με το χειρόγραφο σημείωμα: «Αυτό το βιβλίο δεν έχει χαθεί. Δεν έχει ιδιοκτήτη. Αποτέθηκε σ’ αυτό το σημείο, για να το βρείτε και να το διαβάσετε και έπειτα να το αφήσετε για κάποιον άλλο».
Το Κίνημα δεν είναι, ωστόσο, αργεντίνικη πρωτοτυπία. Ξεκίνησε το 2001 από τις Η.Π.Α. και από τότε εκατομμύρια βιβλία άλλαξαν χέρια. Αναρωτιόμαστε, αν θα μπορούσε να φτάσει και σε μας. Με την «αγάπη» που υπάρχει εδώ για το βιβλίο, το πιο πιθανόν θα ’ταν αυτά να καταλήξουν σε κάποιο κάλαθο αχρήστων.
Στο Μπουένος Άιρες οι άνθρωποι λατρεύουν το βιβλίο. Εδώ, όμως, έζησαν και έγραψαν οι κορυφαίοι Χ. Μπόρχες, Χ. Κορτάσαρ και Ε. Σάμπατο και η ετήσια Διεθνής Έκθεση Βιβλίου συγκεντρώνει ένα εκατομμύριο επισκέπτες! Η πόλη επελέγη και για άλλες δραστηριότητες και προγράμματα που προωθούν το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία. Ηλικιωμένες κυρίες επισκέπτονται τα σχολεία και διαβάζουν λογοτεχνία στα παιδιά. Το πρόγραμμα επεκτάθηκε και στις γειτονικές χώρες. Το Μπουένος Άιρες αναπνέει για το βιβλίο (διαθέτει 200 βιβλιοπωλεία και 70 βιβλιοθήκες) και σ’ αυτό συρρέουν πλήθη τουριστών, που προσπαθούν να εντοπίσουν τα αχνάρια του Μπόρχες ή του Κορτάσαρ, τα μέρη από τα οποία εμπνεύστηκαν και επηρεάστηκαν.
Αυτή είναι μια ακόμα διαφορά. Έχουμε κι εμείς καλούς συγγραφείς, για τα δικά μας δεδομένα, που έζησαν και περπάτησαν στους δρόμους της πόλης μας. Αλλά, σχεδόν πουθενά δεν υπάρχουν ενδείξεις, επιγραφές που να σηματοδοτούν το πέρασμά τους, την ύπαρξή τους, το έργο τους. Παρεμπιπτόντως, σημαντικός ιστορικός συγγραφέας της Αργεντινής είναι και ο Έλληνας Βαρθολομαίος Δημητρίου, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αργεντινής (1862-1868). Είναι, λοιπόν, μια χώρα που τιμά τους συγγραφείς της.
Σήμα κατατεθέν της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Βιβλίου είναι ο «Πύργος της Βαβέλ», ύψους 25 μέτρων, που έφτιαξε η καλλιτέχνιδα Μάρτα Μινουχίν με 30,000 βιβλία, σε πολλές διαφορετικές γλώσσες. Το Μπουένος Άιρες είναι η ενδέκατη πρωτεύουσα του βιβλίου. Πέρσι ήταν η Λουμπλιάνα και πρόπερσι η Βηρυτός. Του χρόνου θα είναι το Ερεβάν της Αρμενίας.
Δεν ξέρουμε πόσο απαγορευτικό είναι να διεκδικήσουμε κάποτε κι εμείς αυτό τον τίτλο (όνειρα θερινής νυκτός!) αλλά χωρίς προγράμματα προώθησης του βιβλίου, δεν πρόκειται ποτέ να χαρούμε μια τέτοια διάκριση. Γιατί χρήματα υπάρχουν, άνθρωποι με οράματα δεν υπάρχουν. Και για να προσαρμόσουμε στη δική μας περίπτωση τη φράση του Μπόρχες, αν ο παράδεισος ήταν βιβλιοθήκη, η πόρτα για μας θα παρέμενε ερμητικά κλειστή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου